Historia judo


Twórcą współczesnego judo i reformatorem jujitsu jest Jigoro Kano, który urodził się 28 października 1860 roku w wiosce Mikage (prefektura Hyogo), położonej niedaleko miasta Kobe. Był trzecim synem Jerosaku Mareshiba Kano, potomka rodu samurajów, związanego z rządem wojskowym (szogunatem). Rodzina Kano od pokoleń zajmowała się wyrobem tradycyjnej sake oraz jej sprzedażą. Ojciec Jigoro początkowo również produkował tradycyjną sake, jednak z czasem zajął się handlem częściami wyposażenia okrętów na potrzeby szogunatu. W dzieciństwie Jigoro Kano nazywany był „mały Nobunosuke” (Nobunosuke – legendarny, słynny wojownik, mizernej postury, lecz wielkiej odwagi), ponieważ był drobnym i delikatnym chłopcem. Być może wpłynęło to na jego późniejsze zainteresowanie sztukami walki wręcz. Jigoro nie mógł odziedziczyć rodzinnego interesu, ponieważ nie był najstarszym synem w rodzinie. W wieku 11 lat przeniósł się wraz ze swoją rodziną do stolicy Japonii. W Tokio uczęszczał równocześnie do dwóch szkół – w jednej uczył się trudnej japońskiej kaligrafii, a w drugiej języka angielskiego. Edukację nowoczesnego typu rozpoczął w wieku 13 lat. Ojciec, przekonany o jego talentach, zapisał go do ekskluzywnej prywatnej szkoły brytyjskiej z internatem w Shiba – Tokio. Tam stał się prymusem. Jednak koledzy traktowali go z góry, bo był niski i wątły. W wieku 17 lat wstąpił do elitarnego Tokijskiego Uniwersytetu Cesarskiego, na którym zdobył dyplom w dziedzinie ekonomii i polityki na wydziale literatury. Następnie rozpoczął studia pedagogiczne. W tym okresie zaczął interesować się jujitsu. Treningi musiał jednak utrzymywać w tajemnicy. Jedynym, który o tym wiedział, był Tsunejiro Tomita, jego wierny służący i uke w ćwiczeniach.Ważne jest poznanie społecznych uwarunkowań tego okresu. Japonia weszła wówczas w etap rewolucyjnych przemian, podczas których samuraje zaczęli tracić prestiż społeczny. Rozpoczęła się degradacja tradycyjnych sztuk wojennych (w tym także jujitsu), które w tym czasie nie były ani modne, ani powszechnie znane i cenione. Szkoły sztuk walki, utrzymujące się do tej pory głównie dzięki mecenatowi feudalnych klanów, szybko zaprzestały swojej działalności. Tradycyjne sztuki walki nie były zajęciem dla chłopców z dobrych domów. Jigoro był człowiekiem drobnej postury, miał on zaledwie 155 cm wzrostu. Dlatego też niektórzy z jego rówieśników na uczelni wykorzystywali swoją przewagę fizyczną, stosując wobec niego przemoc. Cichy, spokojny i drobny Kano był jedną z ich ulubionych ofiar. Wiedział, że musi temu zapobiec. Jujitsu uczyniło go zdolnym do pokonania swoich dręczycieli.


 Jigoro Kano zebrał i ulepszył chwyty jujitsu – nadał im nową formę. Kano usunął z jujitsu elementy mogące zagrozić zdrowiu lub życiu, wprowadził nowe chwyty, stworzone przez siebie. Ponad 125 lat temu profesor Jigoro Kano założył pierwszą szkołę judo – Kodokan Judo. Jego nauki sztuk walki pozostają aktualne. Wizerunek tego wielkiego mistrza jest czczony w dojo na całym świecie. Kano rozwinął metodologię nauczania sztuk walki oraz koncepcję filozoficzną o znaczeniu tej praktyki w ukształtowaniu charakteru i zachowania człowieka.


Zasadą ogólną judo (według Jigoro Kano) jest czynić tak, aby jak najbardziej
efektywnie współdziałały ze sobą umysł i ciało.
DWIE PODSTAWOWE ZASADY JUDO

Pierwsza zasada składa się z dwóch części:
 Ustąp, aby zwyciężyć – Zasada JU. Jeśli mocniejszy przeciwnik mnie popchnie, na pewno upadnę do tyłu, nawet jeśli zablokuję z całej siły. Jeśli natomiast w momencie pchnięcia ustąpię i wykorzystam stratę równowagi przeciwnika do wykonania własnej techniki, mam szansę na zwycięstwo.
 Maksimum skuteczności przy minimum wysiłku – Zasada SEIRYOKU-ZENYO. Zasada ta opisuje dobór właściwego sposobu (techniki) do określonej sytuacji. Polega ona na optymalizacji naszych poczynań. Nie będę przecież po pchnięciu rzucał przeciwnika w tył, lecz w przód.

Druga zasada:
 Przez czynienie dobra nawzajem do dobra ogólnego – Zasada JITA-KYOEI. Ta zasada mówi o szlachetnych założeniach etyki judo. Zabrania używać judo poza treningiem lub walką sportową z wyjątkiem obrony koniecznej. Mówi jeszcze o dbaniu o współćwiczących, szczególnie o partnera.

Siedem zasad filozoficznych dla zaawansowanych zawodników judo:
1. Wiedza jest kontrolowaniem, a kontrolowanie – zwycięstwem.
2. Kto się boi, jest skazany na porażkę.
3. Tylko ten, który szuka z pokorą wiedzy, jest bliski doskonałości.
4. Kiedy uświadamiasz sobie ze smutkiem, że nie znasz niczego, robisz twój pierwszy krok w nauce.
5. Nigdy nie bądź dumny ze zwycięstwa nad przeciwnikiem. Ten, którego pokonałeś dzisiaj, może wygrać z tobą jutro; jedyne zwycięstwo, które przetrwa, to przezwyciężenie twojej własnej niewiedzy.
6. Judoka nie może doskonalić się, by walczyć – on walczy, by się doskonalić.
7. Zrozum, że ty, który już potrafisz, musisz być cierpliwy, by nauczać swoich umiejętności.

Najważniejsze daty:
1860 r. – 28 października urodził się Jigoro Kano
1882 r. – Początek judo – Kano założył Kodokan Judo
1884 r. – Oficjalnie zatwierdzono Kodokan Judo
1886 r. – Pierwsze zawody sportowe (zwycięstwo Kodokanu)
1938 r. – 4 maja śmierć J. Kano w wieku 78 lat
1948 r. – Powstanie Europejskiej Unii Judo w Londynie (EUJ)
1951 r. – Powstanie Międzynarodowej Federacji Judo w Londynie (IJF)
1951 r. – Pierwsze oficjalnie Mistrzostwa Europy – Paryż
1956 r. – Pierwsze Mistrzostwa Świata – Tokio
1957 r. – Pierwsze Mistrzostwa Polski – Łódź
1957 r. – Powstanie Polskiego Związku Judo w Warszawie (PZJUDO)
1958 r. – Polska została członkiem EUJ
1960 r. – na sesji 57. MKOL wpisano judo do programu zawodów olimpijskich
1964 r. – Pierwsze Igrzyska Olimpijskie w Tokio)
1972 r. – Pierwszy medal olimpijski dla Polski – srebro, Antoni Zajkowski
1975 r. – Pierwsze mistrzostwa Europy kobiet w Monachium
1980 r. – Pierwsze mistrzostwa Polski kobiet w Kielcach
1980 r. – Pierwsze mistrzostwa świata kobiet w Nowym Jorku
1987 r. – Mistrzostwa świata kobiet i mężczyzn odbywają się w tym samym miejscu i czasie
1988 r. – Na IO w Seulu judo kobiet jest dyscypliną pokazową
1992 r. – Judo kobiet zostało wprowadzone jako oficjalna dyscyplina olimpijska
1996 r. – Aneta Szczepańska wywalczyła pierwszy, srebrny, medal olimpijski dla Polski